نوروم آکوستیک که به آن شوانوم وستیبولار نیز گفته می شود ، نوعی تومورهای خوش خیم و غیرسرطانی ناحیه گوش هستند که می توانند بر روی اعصاب شنوایی و تعادلی تاثیر بگذارند و با جراحی گوش میانی درمان می شوند. این تومورها ممکن است به اندازه ای رشد کنند که با فشاری که به بخشی از مغز وارد می کنند ، منجر به مشکلات تهدیدکننده شوند. به ویژه زمانی که این فشار به منطقه ای که مسئول جریان مایع نخاعی است ، وارد شود. در این مقاله ، بهترین جراح گوش ، به شرح آکوستیک نوروما ، علائم و درمان آن می پردازد.
نوروم آکوستیک چیست ؟
نوروم آکوستیک ، که با نام شوانوم وستیبولار نیز شناخته می شود ، یک تومور خوش خیم است که بر روی عصب هشتم جمجمه ای یا عصب وستیبولار رشد می کند. عصب وستیبولاربخشی از گوش داخلی و مسئول ارسال سیگنال ها از گوش داخلی به مغز برای شنوایی و حفظ تعادل است.
نوروم آکوستیک مانند تومورهای سرطانی گسترش نمی یابد ، اما با رشد خود می تواند شنوایی را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین ، می توانند باعث وزوز گوش ، مشکلات تعادلی و در برخی موارد ضعف یا بی حسی صورت شود. این تومورها با روش هایی همچون جراحی ، رادیوتراپی و در موارد نادر ، شیمی درمانی درمان می شوند.
علائم نوروم آکوستیک
آکوستیک نوروما در بسیاری از مواقع ممکن است تا مدت ها علائمی نشان ندهد. اما به مرور و با فشار شوانوم وستیبولار به رشته های عصبی شنوایی و تعادلی ، علائمی آشکار می شود ، از جمله :
- کاهش شنوایی در یک گوش
- وزوز گوش یا تینیتوس
- مشکلات تعادلی و عدم تعادل
- سرگیجه یا ورتیکو
- فلج یا بی حسی صورت
- سردرد
- تهوع و استفراغ
- تغییرات در حس چشایی
- مشکل در بلع
- دید تار یا دوبل
علل ایجاد شوانوم وستیبولار
طبق گفته بهترین متخصص نورواتولوژی تهران ، دکتر بهروز امیرزرگر ، آکوستیک نوروما زمانی ایجاد می شود که سلول های شوان که از اعصاب تعادل و شنوایی محافظت می کنند ، به طور غیرطبیعی تکثیر شوند. دلیل دقیق این تکثیر هنوز مشخص نیست ، اما تحقیقات نشان می دهند افرادی که مبتلا به اختلال مادرزادی نوروفیبروماتوز نوع 2 هستند ، ممکن است به نوروم آکوستیک دوطرفه ، تومورهای موجود در اعصاب شنوایی هر دو طرف مغز ، مبتلا شوند. در حقیقت ، علت اصلی ایجاد شوانوم وستیبولار اختلال عملکرد یک ژن موجود روی کروموزوم شماره 22 است.
عوامل تشدید کننده تومور نوروم آکوستیک
آکوستیک نوروما در بسیاری از موارد می تواند با دخالت عوامل گوناگون تشدید شود که در این صورت علائم آن نیز متغیر و شدیدتر خواهد بود. مهم ترین عوامل تشدید کننده تومور نوروم آکوستیک عبارتند از :
- بزرگ بودن اندازه تومور
- رشد تدریجی تومور
- ایجاد فشار و آسیب به عصب های اطراف
- حساسیت بالای محل قرارگیری تومور
- تغییرات منفی در شرایط و سلامت فرد بیمار
راه تشخیص نوروم آکوستیک
برای تشخیص شوانوم وستیبولار ، پزشک ابتدا از شما در مورد علائم تان سوال خواهد کرد و سپس معاینه فیزیکی انجام می دهد. سپس ممکن است اقدامات تکمیلی برای تشخیص این تومورها انجام شود که عبارتند از :
- آزمایش های تصویربرداری مانندMRI و CT اسکن
- آزمایش های شنوایی از جمله پاسخ عصبی شنوایی به مغز
- آزمایش های تعادلی
- الکترونیستاگموگرافی (ENG)
روش های درمان آکوستیک نوروما
درمان شوانوم وستیبولار با چند روش انجام می شود که تعیین آن به عهده جراح و متخصص گوش و حلق و بینی است. فوق تخصص گوش و جراحی گوش میانی ، بسته به عواملی مانند اندازه و موقعیت تومور ، تاثیر آن بر شنوایی و تعادل ، سن و وضعیت کلی بیمار روش درمان را تعیین خواهد کرد. دکتر بهروز امیرزرگر ، بهترین فوق تخصص گوش تهران ، مهم ترین روش های درمان نوروم آکوستیک را در ادامه شرح می دهد. :
- مشاهده وکنترل تومور : اگر تومور کوچک باشد و علائم خاصی نداشته باشد ، جراح ممکن است نظارت منظم بر تومورها با استفاده از MRI برای مشاهده تغییرات در اندازه تومور را توصیه کند. این در صورتی است که اندازه تومور کوچک باشد ، رشد چندانی نداشته باشد ، علائم آن خفیف و سن بیمار بالا باشد.
- رادیوتراپی استریوتاکتیک : برای درمان شوانوم وستیبولار با این روش ، از اشعه متمرکز برای هدف قرار دادن تومور استفاده می شود و در عین حال تاثیر کمی بر بافت های سالم اطراف دارد. این روش برای تومورهای کوچک تا متوسط مناسب است.
- جراحی میکروسکوپی : جراحی میکروسکوپی تنها درمانی است که می‌تواند نوروم آکوستیک را به طور کامل از بین ببرد. این جراحی با استفاده از ابزارهای خاص در نواحی بسیار کوچک بدن انجام می شود.
- شیمی‌درمانی : در موارد نادر ، از داروی شیمی‌درمانی بِواسیزوماب (Avastin) برای کاهش اندازه تومور استفاده می شود. به ویژه ، این روش در کودکان و برای جلوگیری از از دست دادن شنوایی بیشتر به کار می رود. این دارو همچنین برای درمان نکروز پرتو که ممکن است پس از رادیوتراپی رخ دهد ، استفاده می شود.
- تراپی بازتوانی وستیبولار : اگر جراحی باعث آسیب به اعصابی شود که مسئول تعادل هستند ، تراپی بازتوانی وستیبولار می تواند به بیمار کمک کند تا از دست دادن این اعصاب را جبران کند و تعادل خود را بهبود بخشد.
عوارض عمل جراحی شوانوم وستیبولار
جراحی نوروم آکوستیک مانند هر عمل جراحی دیگر ، ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. اما این عوارض معمولا موقتی است و با سپری شدن دوره نقاهت برطرف خواهد شد. برخی از این عوارض احتمالی عبارتند از :
- از دست دادن شنوایی در یک گوش
- فلج صورت که ممکن است موقتی یا دائمی باشد
- وزوز گوش
- نشت مایع مغزی نخاعی (CSF)
- مشکلات تعادلی
- مشکل در بلع
- سرگیجه
- دید دوبل یا خشکی چشم
- سردرد
- عفونت
- مننژیت
- رشد مجدد تومور
نوروم آکوستیک، اگرچه توموری خوش‌خیم است ، اما می تواند باعث مشکلات شنوایی ، تعادلی و حتی فلج صورت شود. آنچه اهمیت دارد ، اقدام به موقع در صورت بروز علائم مشکوک و غیرطبیعی است تا با اقدام مناسب و به موقع از بروز عوارض بیشتر و حادتر جلوگیری شود.
