اتواسکلروز (Otosclerosis) یک بیماری پیش رونده در گوش میانی است که می تواند منجر به کاهش شنوایی شود. در این بیماری ، رشد غیرطبیعی استخوان در اطراف استخوان رکابی رخ می دهد و حرکت آن را محدود می کند. این وضعیت مانع از انتقال مؤثر امواج صوتی به گوش داخلی شده و در نهایت موجب کم شنوایی می شود. از آنجا که این بیماری نسبتا شایع محسوب می شود ، بهترین فوق تخصص گوش تهران در مقاله حاضر علل و عوامل موثر بر آن و راه های درمان این بیماری می پردازد.
اتواسکلروز چیست؟
این بیماری که با عنوان بیماری سخت گوشی نیز شناخته می شود ، نوعی بیماری استخوانی در گوش میانی است که بر عملکرد طبیعی استخوان های شنوایی تأثیر می گذارد. استخوان رکابی ، کوچک ترین استخوان بدن است که وظیفه انتقال ارتعاشات صوتی به گوش داخلی را دارد. رشد غیرطبیعی این استخوان باعث می شود این ارتعاشات به درستی منتقل نشوند و فرد دچار کاهش شنوایی شود.
علائم اتواسکلروز
علائم این بیماری به تدریج ظاهر می شوند و ممکن است در یک گوش یا هر دو گوش بروز یابند که مهم ترین آن ها را بهترین فوق تخصص گوش تهران ، دکتر بهروز امیرزرگر ، در ادامه آورده است :
- کاهش شنوایی : رایج ترین علامت این اختلال که معمولاً از فرکانس های پایین شروع می شود و می تواند شدت یابد.
- وزوز گوش (Tinnitus) : برخی از بیماران مبتلا ممکن است صدای زنگ یا وزوز در گوش خود احساس کنند.
- سرگیجه و عدم تعادل : در موارد پیشرفته و حادتر بیماری اتواسکلروز ، ممکن است فرد دچار سرگیجه و ازدست دادن تعادل شود.
- افزایش توانایی شنیدن در محیط های شلوغ : برخلاف سایر انواع کم شنوایی ، افراد مبتلا به اتواسکلروز ممکن است در محیط های شلوغ و پر سر و صدا ، بهتر از محیط های ساکت صداها را واضح می شنوند که به عنوان پدیده پاراکوزیس ویلیسی شناخته می شود.
علل ایجاد اتواسکلروز
دلیل دقیق بروز این بیماری مشخص نیست ، اما عواملی که ممکن است در ایجاد آن نقش داشته باشند ، در جدول زیر شرح داده شده است :
| علت ها | توضیحات |
| عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی | در بسیاری از موارد ، این اختلال به صورت ارثی منتقل می شود و اگر یکی از والدین به آن مبتلا باشد احتمال ابتلای فرزندان نیز بیشتر است. |
| عوامل هورمونی | تغییرات هورمونی به ویژه در بارداری و بلوغ در افرادی که زمینه اتواسکلروز را دارند ، ممکن است پیشرفت بیماری را تسریع کند. |
| عفونت های ویروسی | طبق تحقیقات ، ویروس هایی مانند سرخک عامل موثری بر بروز این بیماری شناخته شده اند. |
| اختلالات خود ایمنی | در برخی موارد احتمال دارد سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت های استخوانی گوش حمله و عملکرد طبیعی آن را مختل کند. |
| استئوژنزیس امپرفکتا | این عامل یک بیماری ژنتیکی است که در آن استخوان های فرد به طور غیرطبیعی شکننده هستند و افراد مبتلا به آن بیشتر در معرض اتواسکلروز قرار دارند. |
| جنسیت | طبق تحقیقات ، بیماری اتواسکلروز در زنان شایع تر از مردان است. |
| نژاد | این بیماری در افراد سفید پوست شیوع بیشتری دارد. |
روش های تشخیص
تشخیص بیماری اتواسکلروز توسط متخصص گوش ، حلق و بینی انجام می شود. برای این کار ، بهترین فوق تخصص گوش در تهران برخی معاینات فیزیکی و سپس شنوایی سنجی و آزمایش های شنوایی شناسی برای بررسی میزان و نوع کم شنوایی انجام می شود. تست تمپانومتری برای بررسی حرکت پرده گوش و استخوان های شنوایی و تصویربرداری هایی مانند سی تی اسکن و همچنین تست رفلکس آکوستیک برای بررسی واکنش گوش داخلی به صداهای بلند نیز از دیگر روش های تکمیلی تشخیص بیماری سخت گوشی است.
درمان اتواسکلروز
در حال حاضر ، درمان دارویی مؤثری برای متوقف کردن رشد استخوان غیرطبیعی وجود ندارد ، اما برخی داروها مانند فلوراید سدیم ، بیس فسفونات ها و ویتامین D ممکن است در کند کردن روند پیشرفت بیماری مؤثر باشند. همچنین ، برای بیمارانی که نمی خواهند تحت جراحی قرار بگیرند یا بیماری شان هنوز خفیف است ، استفاده از سمعک می تواند در بهبود شنوایی شان موثر باشد. علاوه بر این ، از طریق تکنیک های صوت درمانی یا استفاده از دستگاه های کاهش وزوز نیز می توان وزوز گوش را مدیریت کرد. در موارد حادتر لازم است برای درمان بیماری ، فرد مبتلا تحت عمل جراحی قرار بگیرد.
عمل اتواسکلروز گوش
با انجام عمل جراحی ، استخوان ظریف استیپس که دچار اختلال شده ، از گوش میانی خراج می شود و پروتز مناسب به جای آن جایگذاری می شود. این عمل با نام استاپدکتومی یا استاپدوتومی شناخته می شود. در عمل استاپدکتومی ، استخوان رکابی بیمار به طور کامل برداشته شده و با یک پروتز جایگزین می شود. اما در استاپدوتومی ، یک سوراخ کوچک در استخوان رکابی ایجاد شده و یک پروتز کوچک برای بهبود حرکت آن استفاده می شود. در این روش تنها بخشی از استخوانچه برداشته می شود و کم خطرتر از استاپدکتومی است. دکتر بهروز امیرزرگر ، بهترین فوق تخصص گوش در تهران ، با توجه به میزان شدت بیماری اتواسکلروز ، نوع جراحی مناسب را تعیین خواهد کرد.
برای دریافت مشاوره و نوبت معاینه از دکتر امیرزرگر ، فوق تخصص اتولوژی و نورواتولوژی در تهران ، فرم زیر را پر کنید.
عوارض بعد از عمل اتواسکلروز
این عمل معمولاً موفقیت آمیز است و درصد بالایی از بیماران پس از آن بهبود شنوایی را تجربه می کنند. با این حال ، ممکن است عوارض کوتاه مدت و بلندمدتی را هم در پی داشته باشد که در ادامه به آن ها اشاره شده است :
- سرگیجه و عدم تعادل : بسیاری از بیماران پس از جراحی ، به دلیل دستکاری گوش داخلی در حین جراحی ، دچار سرگیجه یا احساس عدم تعادل می شوند که معمولاً طی چند روز تا چند هفته بهبود می یابد.
- احساس پری در گوش : برخی افراد پس از جراحی احساس فشار یا پری در گوش دارند که معمولاً موقتی است.
- تغییر در درک صداها : ممکن است افراد بعد از عمل اتواسکلروز ، صداها را به طور غیرعادی بلند یا تغییر یافته بشنوند ، که معمولاً پس از چند هفته برطرف خواهد شد.
- کاهش یا از دست دادن شنوایی : در برخی موارد نادر، ممکن است شنوایی بدتر شود. این اتفاق معمولا در اثر آسیب به حلزون گوش داخلی رخ می دهد.
- وزوز گوش : برخی از بیماران ممکن است پس از جراحی دچار وزوز گوش شوند یا وزوز موجود در گوش آن ها تشدید شود.
- مشکلات چشایی : عصب طنابی صماخی ، که بخشی از حس چشایی را کنترل می کند ، در نزدیکی محل جراحی قرار دارد و ممکن است طی عمل اتواسکلروز آسیب ببیند. این موضوع می تواند باعث تغییر موقتی یا دائمی در حس چشایی شود.
- نشتی مایع گوش داخلی : در موارد نادر ، ممکن است مایع گوش داخلی از محل جراحی نشت کند که منجر به سرگیجه و کاهش شنوایی بیشتر می شود.
مراقبت های بعد از عمل اتواسکلروز
برای جلوگیری از بروز خطرات احتمالی و به منظور دست یابی به نتیجه مطلوب از عمل ، میزان رعایت مراقبت های بعد از عمل بسیار تعیین کننده است. مهم ترین اقدامات مراقبتی که پس از جراحی باید رعایت شوند به شرح زیر است :
- تا یک ما بعد از عمل اتواسکلروز از انجام فعالیت های سنگین و بلند کردن اجسام سنگین پرهیز کنید.
- از کارهایی که باعث تغییر فشار هوا می شوند ، مانند سوار شدن به هواپیما ، خودداری کنید.
- مواد غذایی سالم و مفید و آب و مایعات فراوان مصرف کنید.
- از هر گونه ایجاد فشار و ضربه به گوش خودداری کنید.
- در صورت بروز علائم غیرطبیعی مانند سرگیجه شدید ، درد ، ورم ، خونریزی و ترشحات غیرعادی به متخصص خود مراجعه کنید.
اگرچه بیماری اتواسکلروز پیش رونده است و منجر به کم شنوایی هدایتی می شود ، با اقدام به موقع به بهترین فوق تخصص گوش در تهران یا شهرستان محل زندگی خود می توانید آن را کنترل و از پیشرفت آن جلوگیری کنید.
