جراحی تومور قاعده جمجمه و گوش یکی از مهم ترین و حساس ترین تخصص های حوزه گوش و حلق و بینی است. در قاعده جمجمه و گوش انواعی از تومورهای نادر ممکن است رشد کنند که باعث اخلال در عملکرد حسی و حرکتی فرد شود. اما تشخیص و درمان به موقع با مراجعه به متخصص اتولوژی و نورواتولوژی می تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. در این مقاله ، بهترین متخصص اتولوژی و نورواتولوژی به بررسی تومور قاعده جمجمه و گوش و درمان آن می پردازد.
قاعده جمجمه کجاست ؟
قاعده جمجمه از چند استخوان تشکیل شده است که کف سر و برجستگی استخوانی پشت چشم ها و بینی را تشکیل می دهد. انواع مختلفی از تومورها ممکن است در این ناحیه رشد کنند. این تومورها معمولاً زمانی علائم ایجاد کرده و تشخیص داده می شوند که به اندازه ای بزرگ شوند که به مغز فشار وارد کنند.
جراحی تومور قاعده جمجمه و گوش یکی از عمل های بسیار چالش برانگیز است. زیرا این تومورها می توانند در عمق جمجمه و در نزدیکی اعصاب و عروق حیاتی در مغز ، سر ، گردن و نخاع رشد کنند.
جراحی تومور قاعده جمجمه و گوش برای انواع تومور قاعده جمجمه
تومورهای قاعده جمجمه معمولاً در داخل جمجمه رشد می کنند اما گاهی ممکن است در بیرون آن نیز تشکیل شوند. این تومورها ممکن است به عنوان تومور اولیه در قاعده جمجمه ایجاد شوند یا به عنوان تومور متاستاتیک مغز از یک سرطان دیگر در بدن به این ناحیه گسترش یابند.
جراحی تومور قاعده جمجمه و گوش بر اساس نوع تومور متفاوت خواهد بود. انواع تومور جمجمه بر اساس محل تشکیل آن در قاعده جمجمه طبقه بندی می شوند که مهم ترین آن ها در ادامه آورده شده است.
ناحیه جلویی قاعده جمجمه (حفره جمجمه ای قدامی)
تومورهای بخش قدامی جمجمه در ناحیه جلوی جمجمه و در مجاورت سینوس ها و کاسه چشم ایجاد می شوند و تومور های دیگری از جمله مننژیوم ، نوروبلاستوم بویایی (استزیونوروبلاستوم) و سرطان سینوس پارانازال را در بر می گیرد.
ناحیه مرکزی قاعده جمجمه (حفره جمجمه ای میانی)
این ناحیه شامل زین ترکی (sella turcica) ، یک ساختار استخوانی زین مانند در قاعده جمجمه است که غده هیپوفیز در آن قرار دارد. تومورهای این ناحیه عبارتند از :
- آدنوم های هیپوفیز
- کرانیوفارینژیوم
- کیست شکاف راتکه
ناحیه عقبی قاعده جمجمه (حفره جمجمه ای خلفی)
تومورهای شایع در بخش خلفی که نیازمند جراحی تومور قاعده جمجمه و گوش هستند عبارتند از :
- نوروم آکوستیک
- کندروسارکوما
- کوردوما
- تومور اپیدرموئید
- مننژیوم
سایر انواع تومور جمجمه
انواع دیگری از تومور قاعده جمجمه وجود دارد که در صورت بروز ، نیازمند جراحی تومور قاعده جمجمه و گوش است. به تعدادی از این تومورها در بخش زیر اشاره شده است :
- کندروما : کندروما تومورهای خوش خیمی هستند که از غضروف استخوانی تشکیل شده اند. این تومورها رشد کندی دارند اما ممکن است در نهایت باعث شکستگی یا رشد بیش از حد استخوان شوند و به مغز فشار وارد کنند.
- انسفالوسل : انسفالوسل برآمدگی های کیسه مانندی از بخشی از مغز و مننژها از طریق شکاف های جمجمه است که به دلیل نقص های مادرزادی ایجاد می شود.
- همانژیوسیتوما : تومورهای نادری که عروق خونی را درگیر می کنند و ممکن است در قاعده جمجمه ، حفره بینی یا سینوس های پارانازال رخ دهند.
- آنژیوفیبروم نازوفارنژیال : توموری خوش خیم که معمولاً در بینی نوجوانان پسر یافت می شود و با جراحی تومور قاعده جمجه و گوش درمان خواهد شد.
- استئوما : تومورهای خوش خیم استخوانی که رشد آرامی دارند و معمولاً علائمی ایجاد نمی کنند ، مگر در صورت بزرگ شدن.
- ضایعات آپکس پتروز : ناهنجاری هایی که در نوک استخوان نزدیک گوش میانی رخ می دهند.
علائم تومور قاعده جمجمه
علائم تومور قاعده جمجمه به تدریج و معمولا زمانی آشکار می شوند که تومور به اندازه کافی رشد کرده و بزرگ شده باشد تا به ساختارهای حیاتی فشار آورد. مهم ترین این علائم و نشانه ها شامل موارد زیر است که نیاز به جراحی تومور قاعده جمجمه و گوش را نشان می دهد :
- سردرد
- دشواری در تنفس
- تغییر در حس بویایی
- تاری یا دوبینی
- مشکلات در بلع
- کاهش شنوایی
- از دست دادن تعادل
- حالت تهوع و استفراغ
- از دست دادن حافظه
چه عواملی باعث ایجاد تومور قاعده جمجمه می شوند ؟
عوامل متعددی در ایجاد و رشد تومور قاعده جمجمه موثر است که می تواند مادرزادی باشد یا به مرور زمان تشکیل شود. مهم ترین عواملی که در ایجاد این تومورها موثرند عبارتند از :
- انجام پرتودرمانی سر در گذشته
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مانند وینیل کلراید و آرسنیک
- شرایط ژنتیکی خاص
روش های تشخیص تومور قاعده جمجمه
برای انجام جراحی تومور قاعده جمجمه و گوش پیش از هر چیز باید نوع تومور ، اندازه و فرایند رشد و پیشرفت آن تشخیص داده شود. روش های تشخیص تومور قاعده جمجمه معمولا شامل معاینه فیزیکی ، ام آر آی (MRI) ، سی تی اسکن ، اسکن هسته ای استخوان ، پت اسکن و آندوسکوپی می شود.
درمان تومور قاعده جمجمه
جراحی تومور قاعده جمجمه و گوش یکی از روش های رایج درمان تومور در این ناحیه است. اما روش های دیگری همچون پرتودرمانی و شیمی درمانی نیز در موارد گوناگون بسته به نوع بیماری برای درمان به کار می رود که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.
مشاهده و نظارت
در مواردی که تومور خوش خیم باشد و علائمی نداشته باشد ، درمان خاصی انجام نمی شود. بلکه علائم و نشانه ها و روند پیشرفت تومور از طریق سی تی اسکن یا ام آر آی به طور منظم بررسی و کنترل می شود.
جراحی تومور قاعده جمجمه و گوش
اکثر بیماران با روش های کم تهاجمی مانند جراحی آندوسکوپیک درمان می شوند که از طریق بینی و با استفاده از ابزارها و دوربین های کوچک بدون ایجاد برش انجام می شوند. اما در برخی موارد ، جراحی تومور قاعده جمجمه و گوش پیچیده و تهاجمی تر است و با باز کردن جمجمه به روش میکروسکوپی انجام می شود. دکتر بهروز امیرزرگر ، از بهترین متخصصان حوزه جراحی تومور قاعده جمجمه و گوش است که مشاوره های لازم را در این زمینه در اختیارتان قرار می دهد.
پرتودرمانی
پرتودرمانی برای درمان تومورهای بدخیم یا غیر قابل جراحی استفاده می شود. در این روش ، بهترین متخصص گوش و حلق و بینی با تاباندن اشعه به تومورها و تنظیم شدت آن ، غده ها را درمان می کند.
شیمی درمانی
در موارد نادر ، شیمی درمانی مرحله ای است که برای درمان تورمورهای بدخیم در کنار روش هایی مانند پرتودرمانی به کار می رود.
جراحی تومور قاعده جمجمه و گوش اگرچه حساسیت بالایی دارد ، اما بهترین متخصص اتولوژی و نورواتولوژی تهران ، دکتر بهروز امیرزرگر ، با تسلط و علم کافی در این زمینه بهترین نتیجه را برای بیماران محترم رقم خواهد زد.
